ԱՄՆ դիտարկում է ուկրաինական ուժերին զենք մատակարարելու հարցը

Հոդվածի առանցքում

• ԱՄՆ պաշտոնյաները տեղեկացնում են, որ ՆԱՏՕ-ի հրամանատար գեներալ Ֆիլիպ Մ.Բրիդլովը անհրաժեշտ է համարում պաշտպանական զինատեսակների և սպառազինությունների մատակարարում իրականացնել Ուկրաինայի իշխանական զորքերին, որոնք ենթարկվում են հարձակումների ՌԴ կողմից աջակցվող անջատողականների կողմից:
• Վախենալով, որ պաշտպանական զենքի մատակարարումը կարող է հանգեցնել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից խաղադրույքների բարձրացմանը, Սպիտակ տունը սահմանափակել է Ուկրաինային տրամադրվող ամերիկյան օգնության «ոչ մահացու զենքերի»` ներառյալ զրահաբաճկոնների, գիշերային տեսանելիության սարքերի, առաջին անհրաժեշտության դեղորայքի և ինժեներական սարքավորումների քանակը:
• Ամերիկյան պաշտոնյաները քաջ գիտակցում են, որ Մինսկում սեպտեմբեր ամսին կնքված համաձայնագիրը բացմիցս խախտվել է Ռուսաստանի կողմից: Համաձայնագիրը կոչ էր անում անհապաղ զինադադար` օտարերկրյա ռազմական ուժերի դուրս բերում Ուկրաինայից և մոնիտորինգային պայմանավորվածության ստեղծում, որը ապահովելու էր Ուկրաինա-Ռուսաստան սահմանային տարածքների ամբողջականությունը:
• Բոլորը պնդում են, որ անջատողականներին հաջողվել է գրավել 500 քառակուսի կմ տարածք, իսկ ՆԱՏՕ-ի պնդմամբ` լրացուցիչ 193 քառակուսի կմ-ը միայն վերջին 4 ամիսների ընթացքում: Արևմտյան բարձրաստիճան պաշտոնյաներից որոշների պնդմամբ, Կրեմլի նպատակը Մինսկի համաձայնագրի տեղափոխումն է մի դաշտ, որն առավել բարենպաստ կլինի Կրեմլի հետաքրքրությունների համար, իսկ անջատողականներին կթողնի տնտեսական կենսունակ անկլավի մեջ:

Ուշադրությանն արժանի

• Փոկեր, խավիար ու նավթ. Կասպից ծովն աղտոտման եզրին է
• Կասպից ծովի իրավական կարգավիճակի հարցով Բաքվում հավաք է կայանում
• Թուրքիան առերեսվում է պատժամիջոցների սպառնալիքների հետ երկու ճակատում

ԱՄՆ պաշտոնյաները տեղեկացնում են, որ ՆԱՏՕ-ի հրամանատար գեներալ Ֆիլիպ Մ.Բրիդլովը  անհրաժեշտ է համարում պաշտպանական զինատեսակների և սպառազինությունների մատակարարում իրականացնել Ուկրաինայի իշխանական զորքերին, որոնք ենթարկվում են հարձակումների ՌԴ կողմից աջակցվող անջատողականների կողմից: Այս տեսակետին են հակված նաև ԱՄՆ նախագահի աշխատակազմը և ռազմական հրամանատարությունը:

Նախագահ Օբաման դեռևս ոչ մի որոշում չի կայացրել Ուկրաինային օգնություն տրամադրելու հարցում: Վերջին շաբաթների ընթացքում ուկրաինական զինված ուժերի բազմաթիվ կորուստներից հետո, Օբամայի վարչակազմը ավելի սթափ հայացք ուղղեց ռազմական օգնություն ցուցաբերելու հարցին:

Պետքարտուղար Ջոն Քերին, ում այցը Ուկրաինա նախատեսվում է հինգշաբթի օրը,  պատրաստակամ է քննարկել անհրաժեշտ օգնության տրամադրման հարցը: Այս  մասին հաղորդում է հրամանատարական անձնակազմի ղեկավար գեներալ Մարտին Դեմփսին: Պաշտպանության նախարար Չակ Հեգելը, ով շուտով պաշտոնաթող է լինելու, նույնպես նպատակահարմար է գտնում պաշտպանական զենքի տրամադրումը ուկրաինական զինված ուժերին:

Որոշ պաշտոնյաների խոսքով, վերջին ամիսներին Սյուզան Ռայսը` նախագահ Օբամայի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդականը դիմադրություն է ցույց տալիս այդքան անհրաժեշտ օգնության տրամադրման հարցում: Ռայսի դիրքորշումը կիսող պաշտոնյաներից մեկը ընդգծել է, որ այժմ նա պատրաստ է վերանայել այդ հարցը:

Վախենալով, որ պաշտպանական զենքի մատակարարումը կարող է հանգեցնել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից խաղադրույքների բարձրացմանը, Սպիտակ տունը սահմանափակել է Ուկրաինային տրամադրվող ամերիկյան օգնության «ոչ մահացու զենքերի»` ներառյալ զրահաբաճկոնների, գիշերային տեսանելիության սարքերի, առաջին անհրաժեշտության դեղորայքի և ինժեներական սարքավորումների քանակը:

Սակայն Արևելյան Ուկրաինա ուղարկվող ծանր զենքի և ռազմական ուժերի մատակարարման դեմ Ռուսաստանին տարհամոզելուն ուղղված տնտեսական պատժամիջոցների ձախողումից հետո, ԱՄՆ սկսեց դիտարկել պաշտպանական օգնության տրամադրման հարցը:

«Չնայած մեր ուշադրության կենտրոնում շարունակում է մնալ խնդրի դիվանագիտական ճանապարհով հանգուցալուծումը, մենք միշտ դիտարկում և գնահատում ենք այլ տարբերակները, որոնք դաշտ կստեղծեն ճգնաժամի բանակցային լուծման համար»,- ասել է Բերնադետ Մեհանը` Ազգային Անվտանգության Խորհրդի մամուլի խոսնակը:

Ծավալելով ավելի լայն քննարկում անկախ զեկույցի շուրջ, որը փորձելու է համոզել ԱՄՆ-ին` 3 միլիարդ դոլարի պաշտպանական զենք ու զինամթերք տրամադրել Ուկրաինային` ներառյալ հակատանկային հրթիռներ, հետախուզական անօդաչու սարքեր և այլ զինամթերք, որոնք կարող են որոշել թշնամու հրթիռային և հրետանային սարքավորումների տեղակայման վայրը:

Պենտագոնի նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյան` Մեշել Ֆլուրնոյը, ով Հիլարի Քլինթոնի նախագահ դառնալու դեպքում պաշտպանության հարցերով խորհրդականի ամենահավանական թեկնածուն է, միացել է զեկույցի պատրաստման աշխատանքներին: Մյուս մասնակիցներից են նաև ՆԱՏՕ-ի զինվորական հրամանատար, ծովակալ Ջեյլս Ստավրիդիսը և Օբամայի նախագահության առաջին ժամկետում ՆԱՏՕ-ի դեսպանի պաշտոնը զբաղեցրած Իվո Դաալդերը:

Զեկույցում ասվում է. «Արևմուտքը պետք է զսպի Ուկրաինայի դեմ իրականցվող ռազմական գործողությունները` բարձրացնելով Ռուսաստանի կողմից իրականացվող նոր խոշոր հարձակումներին կանխարգելման ռիսկերը և ծախսերը: Այդ նպատակով անհրաժեշտ է ռազմական օգնության տրամադրումը` պաշտպանական զենքի համար նախատեսված գումարի չափի մեծացման հաշվին»:

Անցյալ ամիս Օբաման նշեց, որ ԱՄՆ-ի և իր դաշնակիցների կողմից առաջադրված պատժամիջոցների կիրառումը, խորապես խոցել է Ռուսաստանի տնտեսությանը:

Ամերիկյան պաշտոնյաները քաջ գիտակցում են, որ Մինսկում սեպտեմբեր ամսին կնքված համաձայնագիրը բացմիցս խախտվել է Ռուսաստանի կողմից: Համաձայնագիրը կոչ էր անում անհապաղ զինադադար` օտարերկրյա ռազմական ուժերի դուրս բերում Ուկրաինայից և մոնիտորինգային պայմանավորվածության ստեղծում, որը ապահովելու էր Ուկրաինա-Ռուսաստան սահմանային տարածքների ամբողջականությունը:

Վերջին շաբաթների ընթացքում Ռուսաստանը Արևելյան Ուկրաինայի անջատողականներին աջակցելու նպատակով ծովային  ճանապարհով մեծածավալ ռազմամթերային միավորումներ է ուղղել ` ներառյալ T-80 և T-72 տանկեր, բազմակի գործարկվող հրթիռային համակարգեր, հրետանի և զրահատեխնիկա:

Արևմտյան պաշտոնյաներից մեկի խոսքով, մատակարարվող զենքերից որոշ տեսակներր չափազանց բարդ են կարճ ժամկետներում վերապատրաստված անջատողականների կիրառման համար: ՆԱՏՕ-ի պաշտոնյաները հաշվարկել են, որ Ռուսաստանի զինվորական և հետախուզական անձնակազմի մոտ 1000 անդամներ աջակցում են անջատողական ճնշումներին, մինչդեռ ուկրաինական պաշտոնյաները պնդում են այդ թվի ավելի մեծ լինելու մասին:

Աջակցություն ստանալով Ռուսաստանից՝ անջատողականներին հաջողվել է գրավել Դոնեցկի օդանավակայանը և այժմ էլ ճնշում են գործադրում կարևոր երկաթուղային հանգույցին հարակցող Դեբալտցև քաղաքը գրավելու համար:

Բոլորը պնդում են, որ անջատողականներին հաջողվել է գրավել 500 քառակուսի կմ տարածք, իսկ ՆԱՏՕ-ի պնդմամբ` լրացուցիչ 193 քառակուսի կմ-ը միայն վերջին 4 ամիսների ընթացքում: Արևմտյան բարձրաստիճան պաշտոնյաներից որոշների պնդմամբ, Կրեմլի նպատակը Մինսկի համաձայնագրի տեղափոխումն է մի դաշտ, որն առավել բարենպաստ կլինի Կրեմլի հետաքրքրությունների համար, իսկ անջատողականներին կթողնի տնտեսական կենսունակ անկլավի մեջ:

Վարչակազմի որոշումներին մասնակցում են Պենտագոնի վարչակազմի և Արևմտյան  բարձաստիճան պաշտոնյաները, որոնցից ոմանք բարձրաձայնում են անանունության պայմանով, քանզի նրանք խոսում են գաղտնի բանակցությունների վերաբերյալ: Գեներալ Բրիդլովի խոսնակը հրաժարվեց մեկնաբանել պաշտպանական զենքի մատակարարման տեսակետը:

«Գեներալ Բրիդլովը բազմիցս հայտարարել է, որ աջակցում է խնդրի դիվանագիտական լուծման տարբերակին` հաշվի առնելով Ուկրաինայի կառավարությանը տրամադրվող աջակցությունը` Ռուսաստանի կողմից հովանավորվող անջատողականների դեմ պայքարում»: Գեներալ Դիմփսին և Ծովակալ Ջեյմս Ուիննեֆելդը ընդգծել են, որ իրենք հավատում են,որ պաշտպանական զինամթերքին վերաբերող զեկույցը կվերանայվի:

Պենտագոնի պաշտոնյաներից մեկն ասել է. «Համապարփակ մոտեցումը երաշխավորված է և մենք համաձայն ենք, որ պաշտպանական սարքավորումները և զենքերը պետք է լինեն մեր քննարկումների մի մասը»:

Ռուսական կողմից տուժածների հարցը Վլադիմիր Պուտինի համար շարունակում է մնալ անսովոր և նուրբ քաղաքական հարց, ով հերքում է խոսակցություններն այն մասին, թե ռուսական զորքերին հրամայված է պայքարել Ուկաինայում:

«Ռուսաստանին կանխելու լավագույն միջոցներից մեկը ապստամբներին զինելն է, և, հաշվի առնելով հակամարտությունը զբաղեցնող տարածքը, պետք է մեծացնենք նախատեսվող ծախսերի չափը»:

Ուկրաինական ֆոնդային հակահրթիռային սարքավորումները 20 տարվա վաղեմություն ունեն, այդպիսով, զեկույցը ԱՄՆ-ին առաջարկում է Ուկրաինային տրամադրել նմանատիպ սարքավորումներ` ներառյալ Javelin հակատանկային հրթիռներ: «Ես գտնում եմ, որ Ուկրաինային պետք է մատակարարել այնպիսի զինտեխնիկայով, որը ռիսկային կդարձնի Ռուսաստանի կամ վերջինիս կողմից սատարվող ուժերի զրահամեքենաները»:

Օբամայի վարչակազմը առաջարկում է տրամադրել հրթիռորսիչ ռադարներ: Զեկույցը հրապարակվել է Ատլանտյան Խորհրդի, Բրուքինգս ինստիտուտի և Չիկագոյի խորհրդի հետ միասին: Մյուս պաշտոնյաները, ովքեր մասնակցություն են ունեցել զեկույցի պատրաստմանը Քլինթոնի նախագահության տարիներին ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալի պաշտոնը զբաղեցրած Սթրոբ Թալբոթն է,  ռազմաօդային ուժերի հրամանատար Չարլզ Ուալդը, Պենտագոնի նախկին պաշտոնյա Յան Լոդալը և Ուկրաինայում ԱՄՆ 2 դեսպաններ Սթիվեն Փիֆերը և Ջոն Հերբսթը:

Հոդվածի բնօրինակն՝ այստեղ