Թուրքիան ինքն իրեն է վնասում

Հոդվածի առանցքում

• Թուրքիան լրջորեն վնասել է իր միջազգային կապերը՝ սպառնալով Գերմանիային և մյուս գործընկեր երկրներին նրանց կողմից մեկ դար առաջ օսմանցիների կողմից հայերի կոտորածները ցեղասպանություն գնահատելու համար: Այս մասին Ստամբուլից հաղորդել է DW-ից Թոմաս Սեյբերթը:
• Գերմանիայի դեպքում Անկարան շեշտեց, որ թուրք ժողովուրդը չի մոռանա ու չի ների նախագահ Յուահիմ Գաուկի խոսքերը, ով խոսել է Հայոց Ցեղասպանության մասին: Այն նույն ժամանակ թուրքական կառավարությունը զգուշացրել է Գերմանիայի կառավարությանը Բեռլինում կազմակերպված բանաձևի անցկացման համար:
• ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինն ու Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը բորբոքել են Անկարայի զայրույթը որովհետև նրանք ևս հիշատակել են ջարդերը: Թեև Օբաման նույնիսկ չի օգտագործել «G-բառը»՝ հաշվի առնելով ՆԱՏՕ-ում իր երկրի կարևոր դաշնակցին:
• Նախ և առաջ թիրախավորված երկրների կառավարությունների քաղաքական գործիչներից ոչ մեկը Անկարայի տիրադները լուրջ չի ընդունում. շատ են դեպքերը, երբ Թուրքիան մեծ վրդովմունքով քաղաքական ու տնտեսական ռեպրեսիա է հայտարարել ընդդեմ գործընկեր երկրների:
• Անկարան նաև քանդում է իր բարեկամությունը կարևոր դաշնակիցների հետ, լոկ այն բանի համար, որ նրանք համաձայն չեն թուրքական տեսակետի հետ, կարող է ստիպել Արևմուտքի որոշ քաղաքական գործիչների ու պաշտոնյաների վերանայել իրենց հայացքները:
• Հնարավոր է, որ Էրդողանն ու իր Արդարություն ու զարգացում կուսակցությունը կարողանան այս տեսակետից ձայներ շահել նախընտրական արշավում, սակայն միջազգային մակարդակում, իհարկե, սա կարող է հանգեցնել մեկուսացմանը:

Ուշադրությանն արժանի

• Արդյո՞ք Քարդաշյան ընտանիքը հեռացրել է Բրյուս Ջեններին «Հետևե’ք Քարդաշյաններին» հեռուստաշոուից
• Խմբագրական. Մի ստորադասեք ահաբեկչության սպառնալիքը
• Հայոց Ցեղասպանությունը պետք է դաս լինի բոլորի համար

Թուրքիան լրջորեն վնասել է իր միջազգային կապերը՝ սպառնալով Գերմանիային և մյուս գործընկեր երկրներին նրանց կողմից մեկ դար առաջ օսմանցիների կողմից հայերի կոտորածները ցեղասպանություն գնահատելու համար: Այս մասին Ստամբուլից հաղորդել է DW-ից Թոմաս Սեյբերթը:

Թուրքիան սուր հռետորիկա է օգտագործել չափազանց կարճ  ժամանակահատվածում բազմաթիվ տարբեր միջազգային խաղացողների  հասցեին: Պապին իր բաժինն է հասել, իսկ Եվրապառլամենտին՝ իրենը:

Ապա հերթը Ավստրիային էր, հետո՝ Գերմանիայինը, Ֆրանսիային, Ռուսաստանինը և ԱՄՆ-ինը, ովքեր նույնպես բանավոր կերպով վիրավորվեցին Թուրքիայի կողմից, այն գնահատականի համար, որ նրանք ունեին Օսմանյան իշխանությունների կողմից հարյուր տարի առաջ հայերի կոտորածները ճիշտ բառով անվանելու բանավեճում: 

 «Թուրքիայի ժողովուրդը չի ների ու չի մոռանա»

Գերմանիայի դեպքում Անկարան շեշտեց, որ թուրք ժողովուրդը չի մոռանա ու չի ների նախագահ Յուահիմ Գաուկի խոսքերը, ով խոսել է Հայոց Ցեղասպանության մասին: Այն նույն ժամանակ թուրքական կառավարությունը զգուշացրել է Գերմանիայի կառավարությանը Բեռլինում կազմակերպված բանաձևի անցկացման համար, որը նույնպես խոսում է 1915-1917 թվականներին հայերի դեմ իրականացրած ցեղասպանության մասին:

ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինն ու Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը բորբոքել են Անկարայի զայրույթը որովհետև նրանք ևս հիշատակել են ջարդերը: Թեև Օբաման նույնիսկ չի օգտագործել «G-բառը»՝ հաշվի առնելով ՆԱՏՕ-ում իր երկրի կարևոր դաշնակցին:

Կասկածելի հետևանքներ

Մի քանի ժամվա ընթացքում Անկարան բանավոր հարձակումներ է գործել ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի պառլամենտի հինգ անդամներից երեքի վրա և որոնցից Գերմանիայի դեպքը թերևս ամենակարևորն է՝ որպես դրա կարևոր առևտրային գործընկեր: Հունիսի 7-ին կայանալիք թուրքական պառլամենտական ընտրություններից ընդամենը մի քանի շաբաթ առաջ սա ըստ երևույթին կոչ է իրենց հակված ընտրողներին: Ընտրությունները հոխորտացող հայտարարությունների ալիքի հնարավոր խթանիչներից մեկն է:

Սակայն Թուրքիան ստիպված կլինի հասկանալ, որ զայրույթի նման ծայրահեղացված նոպաները արտաքին հարաբերությունների ոլորտում ավելի շատ վնաս են տալիս, քան թե օգուտ:

Նախ և առաջ թիրախավորված երկրների կառավարությունների քաղաքական գործիչներից ոչ մեկը Անկարայի տիրադները լուրջ չի ընդունում. շատ են դեպքերը, երբ Թուրքիան մեծ վրդովմունքով քաղաքական ու տնտեսական ռեպրեսիա է հայտարարել ընդդեմ գործընկեր երկրների:

Միջազգային մեկուսացում

Կա փաստ, որ թուրքական նյարդային բռնկումները ավելացնում են կասկածներն այն մասին, թե արդյո՞ք այս գործընկերը իսկապես վստահելի է Արևմուտքի համար: Հասկանալի է, որ հաշվի առնելով երկրի ներքին քաղաքական իրադրությունը և հանցանքը ժխտելու վրա ծախսված տասնամյակները՝ թուրքական կառավարությունը հրաժարվում է «ցեղասպանություն» բառը հայերի ջարդերի վերաբերյալ օգտագործելուց:

Սակայն այն, որ Անկարան նաև քանդում է իր բարեկամությունը կարևոր դաշնակիցների հետ, լոկ այն բանի համար, որ նրանք համաձայն չեն թուրքական տեսակետի հետ, կարող է ստիպել Արևմուտքի որոշ քաղաքական գործիչների ու պաշտոնյաների վերանայել իրենց հայացքները:

Որոշ ժամանակ Թուրքիան վայելեց իրեն որպես տարածաշրջանային  ուժ ներկայացնելու հաճույքը, որի անխափան աճին խանգարում են օտար ուժերը, քանի որ Եվրոպան և ԱՄՆ-ը վախենում են նոր մրցակցի ի հայտ գալուց:

Աշխարհի հանդեպ նման տարօրինակ հայացքը մաս է կազմում Հայկական հարցի հանդեպ սուր բանավեճերի ծավալմանը, որն տարածվեց նաև վերջին մի քանի օրերին, հատկապես Անկարայի կառավարամետ մամուլի ու նախագահ Ռեջեփ Թայյիփ Էրդողանի որոշ խորհրդականների կողմից:

Հնարավոր է, որ Էրդողանն ու իր Արդարություն ու զարգացում կուսակցությունը կարողանան այս տեսակետից ձայներ շահել նախընտրական արշավում, սակայն միջազգային մակարդակում, իհարկե, սա կարող է հանգեցնել մեկուսացմանը:

Հոդվածի բնօրինակն՝ այստեղ