Հայաստանը դժգոհում է Ադրբեջանին իսրայելական զենքի վաճառքի դեմ

Հոդվածի առանցքում

• Հայաստանը ցանկանում է, որ Իսրայելը դադարեցնի զենքի վաճառքն իր թշնամի Ադրբեջանին, սակայն դա չի նպաստում Երուսաղեմի հետ հարաբերությունների բարելավմանը, հայտարարել է Հայաստանի փոխարտգործնախարար Գրիգոր Հովհաննիսյանը: Հովհաննիսյանը, The Jerusalem Post-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ Հայաստանը քննարկում է Իսրայելում դեսպանատուն բացելու հարցը` երկու երկրների հարաբերությունները «հաջորդ մակարդակին» տանելու համար: Այնուամենայնիվ, հդեռևս հաստատ չէ, որ Երուսաղեմում այդ դեսպանատունը կբացվի:

Ուշադրությանն արժանի

• Թուրքիայում ձերբակալվել է 176 զինվորական՝ գյուլենականների հետ կասկածելի կապերի մեղադրանքով
• Պատմաբանը նոր փաստեր է բացահայտում հայերի ցեղասպանության մասին
• Բորիս Ջnնսոնն ունի Իրանի նկատմամբ ուղեգիծը փոխելու ոսկե հնարավորություն

Հայաստանը ցանկանում է, որ Իսրայելը դադարեցնի զենքի վաճառքն իր թշնամի Ադրբեջանին, սակայն դա չի նպաստում Երուսաղեմի հետ հարաբերությունների բարելավմանը, հայտարարել է Հայաստանի փոխարտգործնախարար Գրիգոր Հովհաննիսյանը:

Հովհաննիսյանը, The Jerusalem Post-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ Հայաստանը քննարկում է Իսրայելում դեսպանատուն բացելու հարցը` երկու երկրների հարաբերությունները «հաջորդ  մակարդակին» տանելու համար: Այնուամենայնիվ, հդեռևս հաստատ չէ, որ Երուսաղեմում այդ դեսպանատունը կբացվի:

«Հայաստանի նման մի փոքր երկրի համար դժվար է հեռանալ ավանդական դիրքորոշումներից՝ առանց խիստ արձագանքներ հրահրելու: Մինչ օրս հայկական մոտեցումը չի փոխվել դեսպանության վայրի հարցում, բայց ես հիմնականում չէի կենտրոնանա այս հարցի վրա: Կարևորն այն է, որ փոխհարաբերություններում փոփոխություն լինի», – ասել է նա:

Հովհաննիսյանը, որն իր պաշտոնը ստանձնել է երկու ամիս առաջ, գլխավորում է ԱԳՆ-ի հետ քաղաքական երկխոսություն տանող Հայաստանի պատվիրակությունը:

Նա նշել է, որ կցանկանար նաև, որ Իսրայելլը դեսպանություն բացի Երևանում, դա նախապայման չէ Իսրայելում Հայաստանի դեսպանատուն բացելու համար: Երկու երկրների ներկայացուցիչները միմյանց երկրում ներկայացված են ոչ ռեզիդենտ դեսպաններով:

Ադրբեջանին իսրայելական զենքի վաճառքի վերաբերյալ տեղեկություններին անդրադառնալով՝ հայ դիվանագետը հայտարարել է, որ իր երկիրը «կողջուներ» ԱՄՆ-ի և եվրոպական շատ երկրների նման Հայաստանին ու Ադրբեջանին զենք չվաճառելու որոշումը:

Հովհաննիսյանը նշել է, որ հակամարտությունը չունի ռազմական լուծում, հակամարտութունը կարող  է կարգավորվել միայն քաղաքական ճանապարհով և Ադրբեջանին զենք վաճառելը միայն սպառազինությունների մրցավազք է առաջացնում: Դիվանագետի խոսքով, Հայաստանը ցանկանում է, որ իր գործընկերներն իմանան՝ Ադրբեջանին զենք վաճառելը «դուրս է գալիս պարզ բիզնես գործարքի սահմաններից և ունի հետևանքներ»:

«Մենք շատ հարուստ երկիր չենք, և մենք պետք է մի կողմ դնենք մեր ՀՆԱ-ի զգալի մասը, որպեսզի ամեն անգամ հակազդենք Ադրբեջանի և Իսրայելի գործիքներին», – ասել է նա:

Նա հավելեց, սակայն, որ «Հայաստանը չի բացառում Իսրայելի հետ ռազմական գործակցությունը»:

Ադրբեջանը, որն ինչպես Հայաստանը, սահմանակցում է Իրանին,  իսլամական մեծամասնությամբ երկիր է, իր նավթի 40%-ը վաճառում է Իսրայելին, և իսրայելական զենքի համար աշխարհի ամենախոշոր շուկաներից մեկն է:

Հարաբերությունների զարգացման համար սա նախապայման չէ, ասում է Հովհաննիսյանը, «քանի որ մենք գիտենք, որ մի քանի այլ երկրները նույնն են անում»: Առանց անուններ նշելով, նա խոսում էր Ռուսաստանի մասին, քանի որ Մոսկվան Հայաստանի գլխավոր հովանավորն է:

Հովհաննիսյանը նաև ասել է, որ իր երկիրը Իսրայելի հետ սերտ կապեր չի հաստատում Հայոց ցեղասպանության հարցի պատճառով:

Թեև Իսրայելը տարիներ շարունակ քննարկում է այն ճանաչելու հարցը, անհանգստացած է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների պատճառով, և անցյալ ամռանը Քնեսեթում հարցը քվեարկության էր դրված, բայց քվեարկությունը չեղյալ հայտարարվեց:

«Մենք գիտենք, որ աշխարհաքաղաքական առաջնահերթությունները հաճախ ազդում են բարոյական հարցերի վրա: Եվ մենք երբեմն պետք է հաշտվենք դրա հետ»,- ասում է Հովհաննիսյանը:

Դիվանագետը, որը 2000-ին ծառայել է Իսրայելում՝ ՄԱԿ-ի Մերձավոր Արևելքի միջնորդ Թերջե Ռոդ-Լարսենի թիմի հետ, ասել է, որ Հայաստանը կողջունի «պատմական փաստի ճանաչումը, բայց դա նախապայման չէ Իսրայելի հետ ավելի սերտ կապեր զարգացնելու համար»:

Հարցին, թե հիասթափված է, որ Իսրայելը չի ճանաչում Հայոց ցեղասպանությունը, նա իր անձնական տեսակետն առանձնացրեց ՀՀ ԱԳՆ դիրքորոշումից:

Որպես «Ցեղասպանությունից վերապրած գաղթականների ժառանգ», Հովհաննիսյանն ասել է, որ անձամբ հիասթափված է, թեև «դա արտաքին գործերի նախարարության կամ կառավարության դիրքորոշումը չէ»:

Նշելով կարևորությունը և լծակները, որ Թուրքիան ունի միջազգային հարաբերություններում՝ Հովհաննիսյանն ասել է, որ շատ երկրներ, այդ թվում, ԱՄՆ-ն, որը Հայաստանի սերտ գործընկերն է, չի ճանաչել Ցեղասպանությունը:

Միևնույն ժամանակ, նա ասել է, որ Խորհրդային Միությունից Հայաստանի անկախության ավելի քան 25 տարիների ընթացքում «ճանաչման տեմպը տպավորիչ էր», նման որոշում են կայացրել «հազարավոր տարածաշրջանային կառավարությունների» և 40 երկիր:

Թել Ավիվում գործող իրավաբան Ծվի Կան-Թորը, որը զբաղվում է Հայաստանում ազատ առևտրի գոտու ստեղծման և հայ-իսրայելական կապերի խթանման գործով, Հայաստանը բութագրում է որպես Իսրայելի համար դուռ դեպի Եվրասիական տնտեսական միություն:

Նա նշել է, որ Իսրայելը ԵԱՏՄ հետ ազատ առևտրի համաձայնագրի բանակցությունների չորս փուլերի երրորդում, ինչի արդյունքում Իսրայելի արտադրանքի համար հսկայական շուկա կբացվի: Հայաստանից բացի Եվրասիական տնտեսական միությունը կազմող մյուս պետություններն են Ռուսաստանը, Ղազախստանը, Բելառուսը և  Ղրղզստանը:

Հոդվածի բնօրինակն՝ այստեղ