Սիրիական պատերազմը ավարտելու  նպատակով ԵՄ-ն նայում է դեպի Իրան և Ռուսաստան

Հոդվածի առանցքում

• Ֆեդերիկա Մոգերինին հայտարարել է, որ ԵՄ-ն պատրաստ է համագործակցել բոլոր խաղացողների հետ, ովքեր սիրիական կողմերի վրա ազդեցություն ունեն։
• Սիրիայում ՄԱԿ-ի դեսպան Ստեֆան դե Միստուրանի ներկայացրած մարտերի սառեցմանն ուղղված ՄԱԿ-ի ծրագրին հավանություն են տվել ԵՄ ԱԳ նախարարները:
• Ֆրանսիայի ԱԳ նախարար Լորան Ֆաբիուսին անհանգստացնում է, որ ԵՄ-ում կարծում են՝ իբր Ասադի ռեժիմի հետ համագործակցությունն ընդդեմ ԻՊ չարյաց փոքրագույնն է։
• ԱՄՆ-ի նման, ԵՄ-ն ցանկանում է պայքարել ԻՊ դեմ, բայց միաժամանակ խուսափում է առաջկություն ցուցաբերել Ասադի ռեժիմին:

Ուշադրությանն արժանի

• Միջին Արևելքի համար պայքարում Իրանն ունի մեծ առավելություն
• Իրանը ձգում է մկանները. Տարածաշրջանային հակամարտության մեջ է մտնում Իսրայելը
• Ո՞վ է այն գեներալը, ով առաջնորդում է Իսլամական Պետության դեմ Իրաքի պայքարը. նա իրանցի է

ԵՄ-ի արտաքին քաղաքականության նոր ղեկավարը նշեց, որ միությունը կփորձի ակտիվացնել Սիրիայի վերաբերյալ Ռուսաստանի և Սիրիայի հետ համագործակցությունը ՝ ազդանշելով պատերազմի ավարտին ուղղված եվրոպական ջանքերի տեղաշարժը:

ԵՄ արտաքին քաղաքականության ղեկավար Ֆեդերիկա Մոգերինիի մեկնաբանությունները հաջորդեցին երկուշաբթի օրը Եվրոպայի արտգործնախարարների՝ Սիրիայում ռազմական «սառեցման» վերաբերյալ բանակցությունների հարցում ՄԱԿ-ի ջանքերին աջակցելու որոշմանը,  որոնք պետք է սկսվեն ազատագրված Հալեպ քաղաքում:

Մասնավորապես, հակասություններ առաջացան այն հարցում, որ ՄԱԿ-ի նախաձեռնությունը կարող է ակամա աջակցություն լինել Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադին:

Երկուշաբթի օրը պատերազմը շարունակվում էր ալ-Կաիդայի հետ կապված ահաբեկչական խմբավորման՝ Ջաբհաթ ան-Նուսրայի հետ: Ասվում է, թե այս խմբավորումը երեք տարվա անհաջող փորձերից հետո Սիրիայի հյուսիս-արևմուտքում Ասադի ռեժիմից զավթել է ռազմավարական նշանակություն ունեցող երկու ռազմաբազա:

ԵՄ-ն Սիրիայի հարցում Մոսկվայի ու Թեհրանի հետ անորոշ էր: Ուկրաինայի վերաբերյալ կոնֆլիկտը Ռուսաստանի հետ բարդացնում էր այդպիսի փոխհամագործակցությունը այն նույն ժամանակ, երբ Եվրոպան կարևորում էր միջուկային բանակցությունները Իրանի հետ: Սակայն, երկուշաբթի Մոգերինին ազդանշեց, որ ԵՄ-ն այլևս թույլ չի տա այս խնդիրները  կտրել Սիրիայի հարցում համագործակցությունից:

Մամուլի  ասուլիսի ժամանակ Ֆ. Մոգերինին նշեց. «ԵՄ-ն պատրաստ է համագործակցել տարածաշրջանային և համաշխարհային բոլոր խաղացողների հետ, ովքեր սիրիական կողմերի վրա ազդեցություն ունեն… մասնավորապես Ծոցի երկրների (սկսած Սաուդյան Արաբիայից) հետ, բայց նաև Իրանի ու Ռուսաստանի հետ»:

Տարածաշրջանի ամենամեծ շիական ուժին՝ Իրանին, և դրա սուննի հարևաններին  Սիրական հարցի քննարկման շուրջ հավաքելու  միջազգային ջանքերը մինչ այժմ անհաջողության են մատնվել: Իրանը հեռու է մնացել Իսլամական պետության դեմ ուղղված ԱՄՆ ղեկավարած կոալիցիայից,  չնայած այն հանգամանքի, որ Իրաքում ու Սիրիայում միակողմանի գործողություններ է իրականացնում այդ խմբավորման դեմ:

Մոգերինիի մեկնաբանությունների վերաբերյալ Մոսկվայից ու Թեհրանից անմիջական արձագանք չի եղել:

Ստեֆան դե Միստուրան Դամասկոսում է այս տարվա սկզբին: Նա ասաց, թե Հալեպի ծրագրին չի հաջորդի Հոմսինը, երբ Ասադի ռեժիմը շրջափակել էր քաղաքը ՄԱԿ-ի միջնորդությամբ զինադադարից հետո:

Սակայն տիկին Մոգերինին ասաց, որ ԵՄ-ն կմասնակցի Մոսկվայի՝ Դամասկոսում առավել բաց կառավարություն ստեղծելուն ուղղված վերջին փորձերին՝ չնայած երկար տարաձայնություններին, թե արդյոք Ասադը դրա մեջ ի՛նչ դեր պետք է ունենա: Նա նաև ասաց, որ Իրանը «տարածաշրջանային կարևոր խաղացող է» և որ դրա մասնակցությունը պետք է դուրս գա միջուկային բանակցությունների սահմաններից:

«Պարզ է, որ մեր աշխարանքը երեք ու կես տարի առաջ է սկսվել… Սիրիան կարող է Սիրիա լինել և՛ առանց Ասադի, և՛ առանց ԻԼԻՊ-ի»,- ասաց Մոգերինին՝ հիշատակելով Իսլամական պետությանը:

ԵՄ նոր մոտեցումները ռիսկային են: Իրանի հետ օրակարգը ընդլայնելու ցանկացած փորձ կարող է թուլացնել Արևմուտքի ճնշումը Թեհրանի վրա: Այդ ճնշումն ուղղված է նրան, որ Թեհրանը ընդունի կոնսենսուսը, ինչը կարգելափակի միջուկային զենքի ստեղծման Իրանի ճանապարհը: Իրանը ասում է, որ դա միջուկային ռումբ չէ:

Ռուսաստանի հետ Սիրիայի հարցում աշխատելը ևս փորձարկում է Ասադի ռեժիմի հետ չխոսելու բլոկի քաղաքականությունը և ձգտում է այդ առաջնորդի հրաժարականին:

ԱՄՆ-ի նման, ԵՄ-ն ցանկանում է պայքարել Իսլամական պետության ծայրահեղականների դեմ: Եվ, ի տարբերություն Վաշինգթոնի իրենց գործընկերների, եվրոպացիները խուսափում են Սիրիայում զինյալների դեմ պայքարել, քանի որ վախենում են առաջկություն ցուցաբերել Ասադի ռեժիմին:

ԵՄ-ի լարվածությունը Սիրիայի հետ կապված ծագեց երկուշաբթի, երբ բլոկը քննարկեց որոշ մարտերի սառեցմանն ուղղված ՄԱԿ-ի ջանքերը: ՄԱԿ-ի Սիրիայի դեսպան Ստեֆան դե Միստուրան, ով մշակել է ծրագիրը, դեռևս չի ներկայացրել դրա մանրամասները: Սակայն այդ ծրագիրը ձգտելու է Հալեպի շուրջը սկսված մարտերը դադարեցնել՝ վստահության ստեղծման գործընթացը երկրում սկսելու համար:

Դե Միստուրան վերջին շաբաթներին հանդիպել է և՛ իրանցիների, և՛ ռուսների հետ, երբ նա աշխատել է իր ծրագրի վրա: Թեհրանն ասաց, որ աջակցում է նրա ջանքերին:

Դե Միստուրայի ծրագրի քննադատները վախենում են, որ սառեցումը կարող է թույլ տալ Ասադի ռեժիմին հսկողություն վերահաստատել քաղաքում և ձերբակալել ընդդիմադիրներին:

Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարար Լորան Ֆաբիուսը անհանգստություն արտահայտեց երկուշաբթի օրվա հանդիպման ժամանակ: Նա նաև նշեց, որ վերջերս ԵՄ-ում «մի փոքր մեղեդի է լսել», թե իբր Ասադի ռեժիմի հետ համագործակցությունն ընդդեմ Իսլամական պետության չարյաց փոքրագույնն է՝ համաձայն ԵՄ ավագ դիվանագետի:

Արևմտյան ընդդիմության բլոկ խմբավորման նախագահ Հադի ալ-Բահրան երկուշաբթի նշեց, որ նա «ներգրավվում է կառուցողականության մեջ» դե Միստուրայի հետ: Սակայն նա նաև նշեց, որ ցանկացած նման ծրագիր պետք է խուսափի «այն ռիսկից, որ Ասադի ռեժիմը կարող է չարաշահել դրանք ռազմական հաջողության հասցնելու և քաղաքացիական բնակչությանը հետագայում ահաբեկելու համար»:

Ալ-Կաիդայի զինյալները Ջաբհաթ ան-Նուսրայի շարքերում այս ամիս անցել են Իդլիբի գյուղերով, որոնք նրանք գրավել էին այլ գրոհային խմբավորումների համար:

Խմբավորումը խուսափեց Հոմսի դեպքերի կրկնությունից, երբ Ասադի ռեժիմը շրջափակեց քաղաքը և ձերբակալեց տասնյակ մարդկանց մայիսին ՄԱԿ-ի միջոցով հաստատված հրադադարից հետո: Պարոն դե Միստուրան ասում է, որ Հալեպի ծրագիրը այլ է լինելու:

Ֆրանսիայի և Մեծ Բրիտանիայի զգուշացումները հանգստացնելու հերթական փորձի ժամանակ ԵՄ արտաքին գործերի նախարարը երկուշաբթի նույնպես խոստացավ ընդլայնել ընդդիմադիր կոալիցիային հատկացվող աջակցությունը՝ ներառյալ նաև Հալեպում: Որոշ նախարարներ, երկուշաբթի դե Միստուրային հանդիպելուց հետո, նշեցին, որ այս բլոկի գլխավոր ձեռքբերումը Հալեպի ծրագրում սննդի, դեղորայքի և այլ մարդասիրական աջակցության մատակարարումը կլինի:

Չնայած թերություններին՝ բազմաթիվ եվրոպացի նախարարներ եկան այն եզրակացության, որ դե Միստուրայի նախաձեռնությունը Հալեպում կյանքերը փրկելու միակ ուղին է, և կարող է անգամ հիմք հանդիսանալ Սիրիայում առավել լայն առաջընթացի համար:

Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆրանկ Վոլտեր Շտայնմայերը նշեց. «Դեռևս վաղ է գնահատել, թե որքանով են նման փորձերը հաջող եղել: Սակայն հաշվի առնելով այլ առաջարկների բացակայությունն ու այն փաստը, որ մենք չենք ցանկանում օդային ճանապարհով ու ավիահարվածներով հաջողության հասել, Ստեֆան դե Միտուրայի այս առաջարկը արժանի է աջակցության»:

Հոդվածի բնօրինակն՝ այստեղ։