Լեռնային Ղարաբաղ. Ուղղաթիռի խոցումը սպառնում է անկայուն զինադադարին

Հոդվածի առանցքում

• Հայկական ուղաթիռի խոցումը ամենավատ միջադեպն էր հրադադարի ավելի քան 20 տարվա ընթացքում:
• Խոցումը չունի որևէ ռազմական տրամաբանություն:
• Ուղղաթիռը խոցելով՝ Ադրբեջանը ուժի ցուցադրման նպատակ էր հետապնդում:
• Ադրբեջանական կողմը ավելի շատ է պատասխանատու զինադադարի խախտումների համար։
• Այս միջադեպերը ցույց են տալիս, թե վերջին 20 տարիների ընթացքում որքան շատ է ռազմականացել ԼՂ հրադադարի գիծը։

Ուշադրությանն արժանի

• Որտե՞ղ է Սերժ Սարգսյանը
• Փաշինյանը Հայաստանի և Ղարաբաղի միավորման կոչ է անում
• «Որբերը» ֆիլմը նվիրված է 1915 թվականի Հայոց Ցեղասպանության հարյուրամյակին

Հայկական  ուղաթիռի խոցումը հրադադարի գծի վրա՝ ավելի հայտնի որպես շփման գիծ, որը բաժանում է հայկական և ադրբեջանական զինված ուժերին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում, ամենավատ միջադեպն էր իր բնույթով հրադադարի ավելի քան 20 տարվա ընթացքում, որը դադարեցրեց պատերազմը 1990-ականների սկզբին:

Երեք հայ սպանվեցին, իսկ ադրբեջանցի սպային, ով խոցեց ուղղաթիռը, տրվեց մեդալ խիզախության համար:

Դա շատ մտահոգիչ զարգացում է, որը հետևեց ամռանը լուրջ բախումների թվի աճին, որի արդյունքում զոհվեցին ավելի քան 20 զինվորներ երկու կողմերից:

Ադրբեջանցիները մեղադրում են հայերին՝ երկու ուղաթիռներ իրենց դիրքերի ուղղությամբ ուղարկելու մեջ: Հայերը պնդում են, որ ուղղաթիռը իրականացնում էր սովորական ուսումնական թռիչք և վտանգ չէր ներկայացնում:

Ադրբեջանական կողմի տրամադրած վիդեոն ցույց է տալիս, որ հրթիռը բաց է թողնվում և երկու ուղղաթիռներից մեկը բռնկվում է ադրբեջանցի զինվորների ոգևորված գոչերի ներքո:

Այս հարձակումը վրեժխնդրությու՞ն էր:

Այս հարձակումների մեջ չկա ռազմական տրամաբանություն: Տեղական հրամանատարը պատասխանատու է փոքր տեսակի զենքերի կրակի համար, իսկ ավելի ծանր տեսակի զենքերի կիրառումը ավելի բարձր քաղաքական վերնախավի որոշելիքն է:

Այս հարձակումները ամբողջությամբ ուժի ցուցադրման նպատակ են հետապնդում:

Ադրբեջանական կողմը, որը 1991-94թթ. պատերազմում պարտված կողմն է, ունի ավելի շատ պատճառներ զինադադարն անկայուն պահելու համար, որպեսզի հիշեցնի աշխարհին, որ գիծը անցնում է Ադրբեջանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածքով և այդ կողմից հետո ընկած տարածքները հայկական ռազմական վերահսկողության ներքո են:

Սակայն, չնայած ադրբեջանական կողմը հավանաբար ավելի շատ է պատասխանատու զինադադարի խախտումների համար, հայերը ևս սիրում են ցույց տալ իրենց ուժը:

Սա այն է, ինչ իրենք արեցին հուլիսի 31-ին, երբ լավ զինված ներխուժեցին ադրբեջանական դիրքեր, որի հետևանքով զոհվեցին շատ ադրբեջանցիներ:

Հնարավոր է, որ ուղաթիռի խոցումը լինի վրեժխնդրություն այդ օպերացիայի համար:

Նրանք, ովքեր ունեն լավ հիշողություն, կհիշեն պատերազմի ամենավիճահարույց դրվագներից մեկը, երբ 1991 թ. նոյեմբերին հայկական կողմը խոցեց ադրբեջանական ուղաթիռը այս միջադեպից ոչ հեռու ընկած տարածքում, որի մեջ էին պաշտոնյաներ և միջնորդներ:

«Ցավալի» պատասխան:

Կա լավ առիթ մտահոգվելու:

Այս միջադեպերը ցույց են տալիս, թե վերջին 20 տարիների ընթացքում որքան շատ է ռազմականացել Լեռնային Ղարաբաղի հրադադարի գիծը՝ ամենառազմականացված տարածքը Եվրոպայում:

Ուղղաթիռները, կործանիչներն ու անօդաչու սարքերը երկնքում են, իսկ գծի ետևում միևնույն ժամանակ տեղակայված է ծանր հրետանին: Գծի հետևում են գտնվում նաև մինչեւ 20,000 զինվորներ, ովքեր նստած են Առաջին համաշխարհային պատերազմի ոճի խրամատներում:

Ադրբեջանը, մասնավորապես, իր նավթագազային եկամուտներից հարյուր միլիոնավոր դոլարներ է ծախսում ՝ ծանր զենատեսակներ ձեռք բերելու համար:

Միևնույն ժամանակ, միջազգային ներկայությունը այստեղ այնքան է, որքան եղել է 1994 թ-ին: Ընդամենը վեց դիտորդներ Եվրոպայի անվտանգության եւ համագործակցության կազմակերպությունից (ԵԱՀԿ) հետևում են հրադադարի ռեժիմին շուրջ 100 մղոն (160 կմ.) երկարություն ունեցող գծի վրա, որին գումարվում է նաև բավականին լարված միջազգային սահմանը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև:

Երկու նախագահները՝ Իլհամ Ալիևն ու Սերժ Սարգսյանը, վերջերս վերսկսել են դեմ առ դեմ բանակցությունները և շուրջ երեք անգամ հանդիպել օգոստոս ամսից ի վեր՝ ամենավերջինը Փարիզում երկու շաբաթ առաջ:

Դա լավ է երերուն բանակցային գործընթացի համար, սակայն միջնորդները հոռետես են առաջընթաց գրանցելու հույսի առումով՝ հատկապես հաշվի առնելով պատերազմը Ուկրաինայում, որը բաժանում է Ռուսաստանին՝ եռանախագահներից մեկին, Ֆրանսիայից եւ Միացյալ Նահանգներից:

Բռնությունը հիշեցում է այն մասին, որ երկու բանակները մշտապես գտնվում են մեկ քայլ հեռու պատերազմից, և միայն իրենց սեփական հաշվարկներն են, թե որն է իրենց լավագույն շահը, ետ պահում իրենց պատերազմ սկսելուց:

Այժմ կա անմիջական վտանգ «դու ինձ ես քեզ» ոճի հակահարվածի, և հայկական կողմը արդեն սպառնացել է, որ ուղաթիռի խոցման պատասխանը լինելու է «ցավոտ»:

Հոդվածի բնօրինակն այստեղ։